Friday 30 July 2010

Γνωριμίες

Παρασκευή σήμερα και ως γνωστόν το παραδοσιακό γεύμα της ημέρας είναι ψάρι με πατάτες ή αλλιώς fish and chips. Κοντά στο σπίτι έχουμε ένα τσιπάδικο (chippy στην αγγλική) δηλαδή ταχυφαγείο που πουλάει fish & chips. Αυτού του είδους τα μαγαζιά στην Αγγλία τα έχουν συνήθως Κύπριοι (είτε Τουρκο-Κύπριοι, είτε Ελληνο-Κύπριοι) και ήμουν σίγουρη ότι το δικό μας δεν αποτελεί εξαίρεση. Όχι μόνο γιατί ο ιδιοκτήτης είναι επαρκώς μαυριδερός, αλλά και γιατί έχει όλα τα σχετικά εξαρτήματα στο μαγαζί, ως και φυλαχτό για το μάτιασμα.

Το μόνο που με μπέρδευε είναι πως ποτέ δεν μου είχε μιλήσει πέρα από τα τυπικά. Παρότι πάω στο μαγαζί του χρόνια και είναι πάντα φιλικός και εξυπηρετικός, ούτε με είχε ρωτήσει από πού είμαι (καθότι σίγουρα φαίνομαι ότι δεν είμαι Αγγλίδα), ούτε κουβέντα μου είχε πιάσει. Στην περιοχή που μένω έχουμε πολλούς Τουρκο-Κύπριους μαγαζάτορες και με όλους έχουμε γνωριστεί και μιλάμε. Μάλιστα όσοι ξέρουν ελληνικά βρίσκουν ευκαιρία να εξασκήσουν τη γλώσσα μαζί μου. Ενώ ο συγκεκριμένος είναι πάντα μουγγός (εκτός από τα βασικά: αλάτι; ξύδι; πακέτο; 6 λίρες).

Σήμερα λοιπόν, την ώρα που περίμενα να ετοιμαστεί το ψάρι μου, με πήρε τηλέφωνο ένας φίλος, Έλληνας, και πιάσαμε κουβέντα. Μόλις το έκλεισα, ο τύπος με τη μία με ρώτησε από πού είμαι. Του απάντησα ότι είμαι από την Ελλάδα. Εκεί η κουβέντα σκάλωσε, γιατί φάνηκε να μην ξέρει τι είναι η Ελλάδα (ή τι σημαίνει Greece, δεν είμαι σίγουρη ποιο τον μπέρδεψε περισσότερο). Κάτι μου έλεγε για την Ιταλία, κάτι μου έλεγε για μια άλλη χώρα, μου έλεγε και διάφορα άλλα, αλλά σε μια ξένη γλώσσα που δεν την καταλάβαινα, οπότε τον κοιτούσα σαν χαζή. Συνεννόηση άλλα αντί άλλων.

Τον ρώτησα με τη σειρά μου από πού είναι, μήπως βγάλουμε άκρη, και μου είπε από την Τουρκία. Μπα σε καλό, σκέφτηκα, βρήκα Τούρκο που δεν ξέρει την Ελλάδα, αυτό πια είναι από τα άγραφα! Στο μεταξύ ο τυπάς συνέχισε να λέει τα δικά του, κι εγώ συνέχισα να τον κοιτάω με το χαμόγελο ανθρώπου που δεν καταλαβαίνει. Καθότι η συνεννόηση δεν προχωρούσε, έβαλε τα χέρια του στον πάγκο και μου έδειχνε τις χώρες, σαν να φτιάχνει νοητό χάρτη. Τουρκίε - μπλαμπλαμπλα - μπλαμπλαμπλα. Του λέω η Ελλάδα είναι δίπλα στην Τουρκίε. Ναι, μου λέει, Τουρκίε, Γιουνανιστάν, μπλαμπλαμπλα. Ώπα λέω, εδώ είμαστε. Γιουνανιστάν (σημαίνει Ελλάδα στα Τούρκικα). Του δείχνω τον εαυτό μου, του λέω Γιουνάν (Έλληνας). Μου κάνει ναι, ναι. Κατάλαβε. Κι άλλο χαμόγελο. Κι άλλα νοήματα. Τουρκίε - Γιουνανιστάν - μπλαμπλαμπλα. Το μπλαμπλαμπλα ήταν ένα περίεργο όνομα που άρχιζε με σου ή κου. Στην αρχή νόμιζα ότι έλεγε Σερβία, αλλά μου φαινόταν τελείως άσχετο. Τελικά μου ήρθε αναλαμπή. Του λέω Κίμπρις (Κύπρος στα τούρκικα). Μου κάνει ναι. Επιτέλους συνεννοηθήκαμε.

Παρεμπιπτόντως, η πιο χρήσιμη λέξη να ξέρεις σε μια ξένη γλώσσα είναι όχι το καλημέρα και το ευχαριστώ (που τα μαθαίνουν οι καψεροί οι Άγγλοι πριν πάνε διακοπές λες και άμα πεις καλιμάρι και εφκαρίστο θα ανοίξουν όλες οι πόρτες της Μυκόνου) αλλά το όνομα της χώρας σου. Στα φινλανδικά η Ελλάδα λέγεται Κρέικα και στα νορβηγικά Ελλάς. Σημειώστε το γιατί ποτέ δεν ξέρετε πού θα σας χρειαστεί (εμένα μου χρειάστηκε). Φαντάζομαι ότι τα κλασικά Γκρες, Γκρέτσια, Γκρίχενλαντ κ.λπ. τα ξέρετε ήδη.

Για τις προφορές, ειδικά τις τούρκικες, δεν παίρνω όρκο. Πάντως με τον τυπά συνεννοηθήκαμε.

Και συνεχίζω. Κάναμε επανάληψη τη γεωγραφία της ανατολικής μεσογείου στα τούρκικα (Τουρκίε, Γιουνανιστάν, Κίμπρις) και με ρώτησε πώς λένε την Ελλάδα στα ελληνικά - όλα αυτά σε μια άγνωστη γλώσσα και με πολλά νοήματα, με μένα να επαναλαμβάνω στα αγγλικά, τον τυπά να μου γνέφει ναι, να απαντώ και φτου κι απ' την αρχή. Μου λέει "στην Ελλάδα προβλήματα, βόμβες", του λέω όχι, είχα πάει πρόσφατα, είναι ΟΚ (νοηματική με τον αντίχειρα). Εκεί με κοίταξε λες και τον κορόιδευα, οπότε λέω καλύτερα να αλλάξουμε θέμα. Γκουχ γκουχ.

Τον ρώτησα από πού είναι στην Τουρκία. Μου είπε Κούρδος. Έτσι εξηγείται η περίεργη γλώσσα. Του λέω, το ξέρω το Κουρδιστάν, μου σκάει ένα σούπερ χαμόγελο, μου λέει ναι, αλλά όχι από το αραβικό Κουρδιστάν, από το τούρκικο. Του λέω πάλι ναι, το γνωρίζω, δύσκολα τα πράγματα με την Τουρκία, ε; Κουνάει το κεφάλι, problems, bombs, και κάνει μια κίνηση σαν να έλεγε γιατί νομίζεις είμαι εδώ; "30 χρόνια" μου λέει μετά. Του λέω, πας ποτέ στην Τουρκία; Μου λέει έχω πάει 2 φορές. Problems.

Εκείνη την ώρα μπήκε κόσμος στο μαγαζί, οπότε δεν προλάβαμε να πούμε τίποτα άλλο. Ούτε καν να συστηθούμε. Πλήρωσα, πήρα το πακετάκι, τον χαιρέτισα χαμογελαστή, κι αυτός το ίδιο. Θα τα ξαναπούμε την επόμενη Παρασκευή.

Το ψάρι ήταν ωραίο σήμερα, αλλά μετά την κουβέντα αυτή δεν είχα πολύ όρεξη. Σκεφτείτε πώς πρέπει να είναι να ζεις 30 χρόνια σε μια χώρα που δεν καλομιλάς τη γλώσσα και σε αυτό το διάστημα να έχεις δει τον τόπο σου 2 φορές μόνο. Και το μόνο που έχεις να πεις: problems.

Σαν Έλληνας μετανάστης στην Αμερική το 1930. Μόνο που αυτός είναι στην Ευρώπη το 2010.

23 comments:

Anastasios said...

Καλησπέρα!

Είναι ενδιαφέρον ότι η Ελλάδα είναι "Ιωνία" για τους Τούρκους και Κούρδους!

Σοφία said...

Γενικώς τα ονόματα των χωρών και των λαών έχουν ενδιαφέρον. Π.χ. γιατί Γαλλία και όχι Φράντσια; Γιατί Γερμανία και όχι Αλεμανία ή Τεντεσκία; Γιατί για τους Φινλανδούς είμαστε Κρέικα και για τους Νορβηγούς Ελλάς;

VAD said...

A,τέτοιες μορφές συνεννόησης εχω ζήσει κι έχω ζήσει,ανέκδοτα....

Καλο Σαββατοκύριακο....

apos said...

Αφού ήταν Κούρδος και δεν σου είπε κανένα «γαλλικό» για τον Οτζαλάν, πάλι καλά...

Κάποτε στην Ουρουγουάη έδωσα μάχη να εξηγήσω ποια χώρα είναι το Hellenic Republic, που έλεγε το διαβατήριο. Δεν ξέρω αν την έχουμε κάνει εδώ αυτή τη συζήτηση, αλλά προσωπικά το θεωρώ μεγάλο λάθος αυτό με το Hellenic (ειδικά στα διαβατήρια), το οποίο κανείς πέρα από τον μικρόκοσμό μας δεν καταλαβαίνει. Καλώς ή κακώς, για τον υπόλοιπο κόσμο είμαστε Greece.
Eκτός και αν όλοι καταλαβαίνουν (για παράδειγμα) ποια χώρα είναι το Suomen tasavalta...

Καλημέρα!

kalo paidi alla... said...

την πιο σουρεάλ κουβέντα την έχω κάνει με Τούρκο σε πάρτυ που μιλάγαμε για ελληνικά νησιά και τούρκικες πόλεις. ε σχεδόν κανένα όνομα δεν ήταν το ίδιο στις 2 γλώσσες! πάλι καλά που ξέραμε κι οι 2 κάτι από γεωγραφία και βγάλαμε άκρη! Γεια σου

gnostosagnostos said...

στην ταιλανδη οταν τους λεγαμε οτι ειμαστε ελληνες δεν ηξεραν
μετα καλαταβα οτι μας ξερουν σαν γιουναν
τι μαλακιες ειναι αυτες τωρα...δεν ξερω

Σοφία said...

@ VAD: Χαχα το φαντάζομαι!! Καλό σαββατοκύριακο κι από μένα :-)

@ Apos: Κοίτα, δε νομίζω ότι είναι τόσο δύσκολο να μάθει κανείς μερικά ονόματα χωρών, ειδικά αν δουλειά του είναι να ελέγχει διαβατήρια. Κάποτε έδωσα κι εγώ μια μάχη στο Ελσίνκι γιατί ήθελαν να με στείλουν στην ουρά με τους εκτός Ευρώπης - πλην όμως το διαβατήριο ήταν βυσσινί/ευρωπαϊκό και έλεγε σε 10 γλώσσες Ευρωπαϊκή Ένωση, οπότε πόσο πιο λιανά το ήθελε ο χριστιανός; Όσο για το Suomen tasavalta ένα έχω να πω μόνο: εγώ ξέρω ποιοι είναι αυτοί, κι ας μην ξέρουν αυτοί ποια είμαι εγώ ;-) Καλησπέρα!

@ Kalo paidi alla...: Νομίζω θα καταφέρνατε να συνεννοηθείτε καλύτερα με καθημερινές λέξεις!!

@ Γνωστός άγνωστος: Διάβασε τα παραπάνω σχόλια για να σου λυθεί η απορία. Για να στο πω πιο απλά και οι Γερμανοί λένε τους εαυτούς τους "Ντόιτς", αλλά εμείς τους λέμε Γερμανούς, οι Ιταλοί Τεντέσκους, οι Γάλλοι Αλεμανούς και πάει λέγοντας.

An-Lu said...

Δεν με ρωταγες καλή μου? Γιουνανιστάν είναι η χώρα μας και έρχομαι/ειμαι απο την Ελλάδα λέγεται με μία λέξη Γιουνανιστάν-νταν! Καλό ε;! (και στα αζέρικα)

koulpa said...

χαχαχα ε μα 30 χρόνια έπρεπε να έχει μάθει αγγλικά.. το να μη ξέρει το γκρις συγχωρήται ευκολότερα.. :):)
καλησπερούδιαααα :):)

dyosmaraki said...

Είναι τραγικά τα πράγματα για τους ανθρώπους που δεν μπορούν να επιστρέψουν στη πατρίδα τους.

Είναι τότε που η εξιδανίκευση της μνήμης της τους κρατάει ζωντανούς.

Καλό ΣΚ εύχομαι

Anonymous said...

δεκαετία '80 στο Plumouth State College-στο Plymouth της Αμερικής-που σπούδαζε η θεία μου μπαλέτο την ρώτησε ένας ξένος φοιτητής αν οι Έλληνες φορούσαν ακόμα χλαμυδες.Νόμιζαν οι Αμερικάνοι τότε ότι οι Έλληνες φορούσαμε ακόμη χλαμύδες....(προφανώς θα τη δούλευε αυτός)

Σοφία said...

@ An-Lu: Ε μα κι εσύ δεν μας έκανες μερικά μαθήματα τόσο καιρό. Αδιάβαστη πήγα στον άνθρωπο!!

@ Koulpa: Κι όμως, απ' ό,τι φαίνεται ξέρει μόνο τα βασικά.

@ Dyosmaraki: Κι εγώ τις ίδιες σκέψεις έκανα. Άστα να πάνε.

@ Βασίλης: Μπορεί και να το εννοούσε. Με έχουν ρωτήσει στα σοβαρά εν έτει 1990-τόσο αν στην Ελλάδα πιστεύουμε στους θεούς του Ολύμπου. Από τον Δία μέχρι τις χλαμύδες η απόσταση είναι πολύ μικρή!

fvasileiou said...

Αυτός ο φουκαράς φαίνεται ότι είναι ξένος και στον τόπο του. Ζόρικες καταστάσεις...

Meropi said...

Ώστε Κούρδος ο chipp-ας ε?
Εμεινα άναυδη με το γεγονός ότι είναι 30 χρόνια στην Αγγλία και δεν έχει μάθει ακόμα τη γλώσσα!!!!!!! Γι' αυτό θαυμάζω τους Αλβανούς που έρχονται στην Ελλάδα και 1-2 χρόνια μετά μιλούν τα ελληνικά, σχεδόν τέλεια.

Σοφία said...

@ FVasileiou: Πολύ ζόρικες, όχι αστεία.

@ Meropi: Για το λόγο αυτό πιστεύω πως οι μετανάστες πρέπει να εντάσσονται στη ζωή της χώρας το συντομότερο δυνατόν. Αν δεν μάθουν τη γλώσσα μέσα στα πρώτα 1-2 χρόνια, δεν θα τη μάθουν ούτε σε 30.

Anonymous said...

polu wraio post Sofia!!
Asximo pragma i xenitia olwn twn eidwn....
Maria

DaNaH said...

Αυτό που το όνομα των χωρών έχουν και διαφορετικό όνομα από χώρα σε χώρα και εμένα με έχει προβληματίσει πολλές φορές. Θα είχε ενδιαφέρον μια γλωσσολογική έρευνα για να ανακαλύψουμε γιατί έχουν καθιερωθεί άλλα ονόματα για την ίδια χώρα σε διάφορες γλώσσες. Σίγουρα θα έχει να κάνει και με ιστορικά στοιχεία και συγκυρίες. Ειδικά η Γερμανία και η Ελβετία έχουν πολλές ονομασίες.

Giannis said...

ασε Σοφια, κα ιεδω που ειμαι εχουμε μερικους Κουρδους οι οποιοι πραγαμτικα περνανε πολυ πικρα!

και το χειροτερο ειναι οτι ο ιΤουρκοι μεταναστες τους συμπεριφερονται πολυ χαλια και με μισος. Περιεργο!

καλο απογευμα

Σοφία said...

@ Maria: Σ' ευχαριστώ! Η ξενητιά είναι ιδιαιτέρως δύσκολη όταν δεν την έχεις επιλέξει - και επίσης όταν δεν έχεις την ευκαιρία (ή την ευχέρεια) να επιστρέφεις στην πατρίδα σου όσο συχνά θέλεις. Τα υπόλοιπα παλεύονται.

@ Δανάη: Είμαι σίγουρη πως τέτοιες έρευνες υπάρχουν ήδη για τη Γερμανία, την Ελβετία αλλά και την Ελλάδα (βλ. Έλληνας, Γιουνάν-Ίωνας, Ρωμιός, Γρεκός κ.λπ.). Το θέμα είναι πού να τις βρεις να τις διαβάσεις :-)

@ Giannis: Κι εδώ μάλλον έτσι είναι τα πράγματα. Υποψιάζομαι ότι ο Κούρδος δεν μου μιλούσε τόσο καιρό γιατί νόμιζε ότι είμαι Τουρκάλα. Μπρρρρ.

apos said...

@DaNaH ίσως είναι πλέον αργά για να δεις αυτό το σχόλιο, αλλά ένα καλό βίβλιο για αυτό που λες είναι του Βασίλη Ραφαηλίδη «Λαοί της Ευρώπης» (εκδ. του Εικοστού Πρώτου)

Σοφία said...

Θα το ψάξω το συγκεκριμένο βιβλίο γιατί με ενδιαφέρει το θέμα. Ευχαριστώ!

Θα ενημερώσω και τη Δανάη, σε περίπτωση που δεν έχει δει το σχόλιό σου :-)

γνωριμίες said...

Βρήκες άνθρωπο για να συνεννοηθείς, όταν βγεις από τα σύνορα της Ελλάδας θα καταλάβεις ότι οι ξένοι δεν τρελαίνονται για μας

Σοφία said...

Μένω μόνιμα στην Αγγλία πάνω από 10 χρόνια και έχω γνωρίσει πάρα πολλούς ξένους (όχι μόνο Βρετανούς αλλά και κάθε καρυδιάς καρύδι). Αυτό που έχω παρατηρήσει είναι ότι τρελαίνονται για την Ελλάδα όσο τρελαινόμαστε κι εμείς για οποιαδήποτε άλλη χώρα - άλλοι πολλοί, άλλοι λίγο, ενώ οι περισσότεροι απλά αδιαφορούν.