Η καινούρια Πλατεία Μοναστηρακίου

Εγώ που λέτε δεν είχα ιδέα ότι γινόταν ανάπλαση της πλατείας Μοναστηρακίου, και βεβαίως ούτε ότι τα έργα τελείωσαν και η πλατεία παραδόθηκε πριν τα Χριστούγεννα. Μόνο όταν αναφέρθηκα στο Μοναστηράκι σε πρόσφατες αναρτήσεις και με ρώτησαν κάποιοι πώς μου φάνηκε η πλατεία, άρχισα να αναρωτιέμαι τι εννοούσαν. Τελικά με κατατόπισε το σχόλιο του Βασίλη στο προηγούμενο ποστ.


Μπορεί να μην ήξερα για την αναβάθμιση, αλλά αυτά που είδα περαστική από την πλατεία μου άρεσαν αρκετά ώστε να βγάλω φωτογραφίες. Η καινούρια πλατεία είναι πραγματικά πολύ συμπαθητική, σχεδιασμένη στο ίδιο στυλ με την Ομόνοια - χωρίς πολλά φυτά και δενδρίλια, με καθίσματα σε στυλ ξύλινων πάγκων, μοντέρνα γλυπτά και κυρίως χωρίς τραπεζάκια έξω. Σημειωτέον ότι τα γλυπτά και οι πάγκοι είναι φτιαγμένοι έτσι ώστε να καλύπτουν τους αεραγωγούς του μετρό. Προσωπικά το στυλ αυτό μου αρέσει και το θεωρώ πολύ χρηστικό για κεντρική πλατεία. Όπως βλέπετε και από τις φωτογραφίες, παρ' όλη την κίνηση δεν έχεις την αίσθηση ότι πνίγεσαι γιατί ο χώρος είναι ανοιχτός και δεν υπάρχουν πολλοί μικροπωλητές, εκτός από τους κλασικούς μανάβηδες κοντά στην είσοδο του σταθμού. Επίσης είδα παρέες στα καθίσματα στη βόρεια πλευρά τις πλατείας και στον περίβολο του ναού της Παντάνασσας - πολύ σημαντικό για έναν χώρο που ευελπιστεί να γίνει κάτι παραπάνω από κέντρο διερχομένων.


Ψάχνοντας στο διαδίκτυο για πληροφορίες σχετικά με την καινούρια πλατεία, είδα ότι με τις εργασίες της ανάπλασης αναδείχθηκε ο υπόγειος αρχαιολογικός χώρος του Ηριδανού, που ήταν ένας από τους τρεις ποταμούς της αρχαίας Αθήνας (μαζί με τον Κηφισσό και τον Ιλισό). Η ανατολική κοίτη του ποταμού αποκαλύφθηκε σε βάθος 6 μ. τυχαία ύστερα από καθίζηση. Προσωπική μαρτυρία δεν έχω να καταθέσω, αλλά υπήρχαν κάποιες σκεπαστές τομές με κιγκλιδώματα στο νοτιο-ανατολικό άκρο της πλατείας και πολύς κόσμος κοιτούσε κάτω, οπότε εκεί πρέπει να είναι το σκάμμα του Ηριδανού. Αν ακούγεται το νερό που κυλάει δεν ξέρω, γιατί δεν πλησίασα αρκετά κοντά.


Εκείνο που μου άρεσε πιο πολύ απ' όλα ήταν το πολύχρωμο μωσαϊκό της πλατείας, το οποίο φωτογράφησα επί τούτου. Είναι εντυπωσιακό όχι μόνο γιατί δίνει χρώμα στην πλατεία, αλλά και γιατί οι γραμμές που σχηματίζουν οι ψηφίδες είναι καμπύλες, και από μακριά φαίνεται σαν νερό που ρέει.


Το μωσαϊκό συνεχίζεται μέχρι τις αρχές των δρόμων γύρω από την πλατεία. Εδώ βλέπετε πόσο προχωράει κατά μήκος της οδού Άρεως προς την Ακρόπολη. Για όσους δεν ξέρουν, το κόκκινο τρενάκι που φαίνεται στην φωτογραφία κάνει βόλτα τους τουρίστες.


Εκείνο που δεν μου άρεσε είναι ότι υπάρχουν ακόμα σπίτια σε άσχημη κατάσταση γύρω από την πλατεία, αλλά και το απαίσιο γκράφιτι στους διπλανούς δρόμους. Αυτές οι μουτζούρες να έλλειπαν μόνο, η Αθήνα θα ομόρφαινε απίστευτα. Αν διορθώναμε και τα πάμπολλα νεοκλασικά ερείπια, θα ήταν μια κούκλα.


Βράδυ δεν πέρασα από την πλατεία, αλλά αν είναι όπως το φαντάζομαι, το Μοναστηράκι έχει τα φόντα να γίνει η νέα Ομόνοια - αν δεν έχει γίνει ήδη. Εννοώ φυσικά την Ομόνοια όπως ήταν τη δεκαετία του 90, που είχε συνέχεια κόσμο, που όλοι έδιναν εκεί ραντεβού, που πηγαίναμε για μεταμεσονύχτια τσιμπούσια στο Νέον ή για να πάρουμε εφημερίδες στις 3 η ώρα το πρωί. Όχι την Ομόνοια όπως είναι τώρα που έχει εγκαταληφθεί στην τύχη της. Παρεμπιπτόντως, νομίζω ότι το λάθος που έγινε με την ανάπλαση της Ομόνοιας είναι ότι άνοιξε υπερβολικά ο χώρος, δυσανάλογα ως προς τον αριθμό των επισκεπτών, με αποτέλεσμα ο πεζός να αισθάνεται εκτεθειμένος. Θα μπορούσαν να την είχαν σώσει βάζοντας περισσότερα δέντρα και καφετέριες πάνω στην πλατεία, αντί να τη σχεδιάσουν σαν ένα νέο Πεδίο του Άρεως αλλά με τσιμέντο αντί για πρασινάδες. Τέλος πάντων, εγώ αρχιτέκτονας δεν είμαι, αλλά αυτή τη γνώμη έχω ως παιδί της πόλης. Την είπα και ξαλάφρωσα.


Αντί επιλόγου, μερικά στοιχεία για την διαμόρφωση της πλατείας Μοναστηρακίου.

Το έργο υλοποιήθηκε από την ΕΑΧΑ Α.Ε. (Ενωποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Αθήνας A.E.). Η συνολική δαπάνη ήταν κάτι παραπάνω από 3 εκατομμύρια ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων (80%) δόθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η πλατεία Μοναστηρακίου ήταν από παλιά συγκοινωνιακός κόμβος. Ο σταθμός του τρένου χτίστηκε μεταξύ 1888-1895, όταν αποφασίστηκε η επέκταση της γραμμής Αθηνών-Πειραιώς από το Θησείο ως την Ομόνοια.

Για το Τζαμί Τζισταράκη τα είπαμε εδώ.

Ο ναός της Παντάνασσας (Κοιμήσεως της Θεοτόκου) είναι βυζαντινός ναός του 10ου αιώνα. Το 1678 δωρίστηκε στη Μονή Καισαριανής και γνώρισε μεγάλη άνθιση ως κέντρο υφαντικής, ενώ παράλληλα εξασφάλιζε πόρους από την εκμίσθωση μικρών μαγαζιών. Ήταν γνωστό ως "μέγα μοναστήριον", αλλά μετά την απελευθέρωση παρήκμασε, οπότε υποβιβάστηκε λεκτικά στο "Μοναστηράκι" των ημερών μας.

Τώρα ξέρετε από πού πήρε το όνομά της η πλατεία :-)