Κάποτε υπήρχε μόνο το junk mail, δηλαδή μαζικές επιστολές και φυλλάδια με προσφορές για κάθε λογής καταναλωτικά προϊόντα, συνδρομές, πιστωτικές κάρτες, ταξίδια κ.λπ. που στέλνονταν από εταιρίες (κυρίως αυτές που πουλάνε μέσω καταλόγων), τράπεζες και φιλανθρωπικά ιδρύματα με σκοπό να μας πάρουν χρήματα - γιατί αυτού του είδους οι επιστολές δεν έχουν σκοπό την ενημέρωση του πολίτη, αλλά την ελάφρυνση της τσέπης του. Τέτοιες σπάνια λάβαινα, μάλλον γιατί ποτέ δεν είχα αγοράσει από καταλόγους, ούτε είχα κάνει επώνυμες φιλανθρωπικές δωρεές, οπότε απλά δεν είχαν τα στοιχεία μου. Είναι γνωστό ότι η μία εταιρία δίνει τα στοιχεία των πελατών της στην άλλη. Αν δεν είσαι πελάτης σε καμία, το όνομά σου δεν φιγουράρει στις σχετικές λίστες και γλιτώνεις τη χαρτο-σαβούρα.
Εξαίρεση αποτελεί το τμήμα συνδρομών του περιοδικού
The Economist που επιμένει να μου στέλνει συνδρομητικές προσφορές εδώ και 9 χρόνια. Οι επιστολές δεν έχουν παραλήπτη εμένα αλλά μια παλιά μου συγκάτοικο, πλην όμως καταλήγουν στο δικό μου χαλάκι. Έχω επιστρέψει αρκετές με ένα μεγάλο Χ πάνω στο όνομα και την ένδειξη "Not known at this address", τους έχω πάρει και τηλέφωνο 2 φορές να τους εξηγήσω ότι η συγκεκριμένη υποψήφια συνδρομήτρια είναι πλέον μητέρα δύο παιδιών, νοικοκυρά και κατοικεί στη Μαλαισία με την οικογένειά της, αλλά δεν πτοούνται: δύο φορές το χρόνο, ανελλιπώς, καμιά φορά και τρεις, της στέλνουν πληροφορίες σε λάθος χώρα. Ε, δεν θα σκάσω κιόλας. Στην τελική εγώ το καθήκον μου το έκανα. Τώρα πια όπως έρχεται η επιστολή, έτσι την πετάω στον κάδο ανακύκλωσης. Μετά από 9 χρόνια και πάνω από 18 επιστολές, έχω πάρει το κολάι.
Μετά ξεκίνησε η ιδέα με τα τηλεφωνήματα. Σου λέει γιατί να στέλνουμε επιστολές και φυλλάδια τα όποια μπορεί και να τα αγνοούν, ενώ μπορούμε να τους παίρνουμε τηλέφωνο και να τους πρήζουμε αυτοπροσώπως; Άσε που πολλοί δεν έχουν κανένα ενδιασμό να πετάξουν το άχρηστο χαρτομάνι στα σκουπίδια, αλλά δύσκολα θα κλείσουν το τηλέφωνο στα μούτρα του άλλου. Για να μην πούμε γι' αυτούς τους αναίσχυντους που χρησιμοποιούν τους προπληρωμένους απαντητικούς φακέλους για να ξεφορτώνονται τα φυλλάδια της μιας εταιρίας στέλνοντάς τα σε άλλη (μιλάμε για μεγαλοφυή ιδέα και προσκυνώ αυτόν ή αυτή που την εμπνεύστηκε). Όλα αυτά τα μικρο-προβλήματα τα ξεπερνάς όταν παίρνεις τηλέφωνα αντί να στέλνεις επιστολές. Επιπλέον με αυτό τον τρόπο προσεγγίζεις επιτυχώς τις πιο δύσκολες πληθυσμιακές ομάδες: τους αγράμματους, αυτούς που δεν μπορούν να βρουν τα γυαλιά της πρεσβυωπίας και όσους βαριούνται να διαβάσουν την αλληλογραφία τους.
Πολύ σύντομα τα τηλεφωνικά κέντρα αντικαταστάθηκαν από αυτόματα μυνήματα (Συγχαρητήρια! Κερδίσατε ένα ταξίδι στην...) ή μεταφέρθηκαν στην Ινδία. Γιατί να πληρώνεις αδρά Άγγλους τη στιγμή που οι Ινδοί μπορούν να κάνουν την ίδια δουλειά με λιγότερα χρήματα και λιγότερες απαιτήσεις; Και αφού βρήκες φτηνό εργατικό δυναμικό, κρίμα δεν είναι να μην το εκμεταλλευτείς στο έπακρο; Γιατί να πάρεις ένα τηλέφωνο όταν μπορείς να πάρεις 10;
Δεν μπορώ να πω ότι με δυσκόλεψαν τα τηλεφωνήματα. Δεν έχω κανένα πρόβλημα να πω "I'm not interested, thanks" και να το κλείσω. Άμα αρχίζουν τις ερωτήσεις, παριστάνω την Κινέζα: "Missis not here; missis gone China 2 month; you ring China; want me give you number ring China?" Όλως παραδόξως δεν θέλουν. Αν έχω κέφια, τους μιλάω στα Ελληνικά. Τρέλα στην τρέλα. Δεν έχει βρεθεί κανείς να μου απαντήσει ως τώρα. Από τότε που τα τηλεφωνήματα πλήθυναν (είναι μέρες που το τηλέφωνο χτυπάει και 8 φορές) απλά σταμάτησα να απαντάω. Τώρα πλέον αναλαμβάνει ο τηλεφωνητής που τους πληροφορεί ότι δεν είμαι εδώ και να αφήσουν μύνημα. Αν είναι γνωστός, το σηκώνω. Αν είναι πωλητής, το κλείνει.
Αφού λοιπόν λύσαμε το πρόβλημα των μαζικών αποστολών και των αυθαίρετων τηλεφωνημάτων, μας βρήκε άλλος πονοκέφαλος. Τα αυθαίρετα ημέιλ, κοινώς spam. Αυτά είναι ακόμα χειρότερα από τη χαρτούρα και τα τηλέφωνα, γιατί δεν κοστίζουν απολύτως τίποτα. Δεν χρειάζεσαι ούτε λεφτά για γραμματόσημα, ούτε τηλεφωνικά κέντρα στην αλλοδαπή. Το μόνο που χρειάζεσαι είναι σύνδεση στο διαδύκτιο και ένα άτομο να διαχειρίζεται μια βάση δεδομένων. Και μετά ποιός σε πιάνει! Διάθεση να ΄χεις να χτυπάς το κουμπάκι που λέει SEND κι άσε τους ανύποπτους παραλήπτες να αναθεματίζουν.
Το πρώτο spam, λέει, στάλθηκε το 1978 (είχαν κομπιούτερ το 1978?!) σε 600 παραλήπτες, και ακολούθησε δημόσια κατακραυγή. Στις μέρες μας στέλνονται
85 δισεκατομμύρια spam την ημέρα και δεν παραπονιέται κανείς. Δεν ξέρω αν ο αριθμός αυτός περιλαμβάνει τα spam με ανέκδοτα, αρχεία .pps και αλυσιδωτές επιστολές που στέλνονται μεταξύ φίλων και γνωστών. Φαντάζομαι πως όχι.
Προσωπικά θα ήθελα να βρω έναν τρόπο να σταματήσω και τα δύο ήδη spam, γιατί είναι εξίσου περιττά. Στη λίστα των επαφών μου έχω γύρω στα 100 ονόματα. Από αυτούς τρεις είναι υπεύθυνοι μεταξύ τους για 20-40 spam την εβδομάδα. Οι υπόλοιποι 97 άντε να στείλουν άλλα 5. Μικρό το κακό θα μου πείτε. Από την άλλη παίρνω 20-30 spam
την ημέρα από εταιρίες που θέλουν να μου πουλήσουν v1agra, rolex, μετοχές, πλαστά πανεπιστημιακά πτυχία.
Χθες μιλούσα με μια φίλη στο MSN. Δεν έχει ευρυζωνική σύνδεση, και συνδέεται μέσω τηλεφωνικής γραμμής μια φορά την ημέρα. Μόλις είχε κατεβάσει 33 ημέιλ. Με ρωτάει, πόσα νομίζεις ότι είναι spam; 32 της λέω. Όχι μου λέει, και τα 33. Τα έσβησε όλα με τη μία, χωρίς να τα ανοίξει. Το ίδιο κάνω κι εγώ. Αλλά προφανώς δεν το κάνουν όλοι. Μα είναι δυνατόν να απαντάει κανείς σε αυτά τα ημέιλ; Είναι κανείς τόσο βλάκας που να σκέφτεται "να ένα rolex σε τιμή ευκαιρίας" και να τρέχει να βρει την πιστωτική του κάρτα;
Και δεν αναφέρομαι καν στις διάφορες e-απάτες του στυλ παρακαλώ επιβεβαιώστε τα στοιχεία του τραπεζικού λογαριασμού σας πατώντας στον υπερσύνδεσμο (ή link στην κοινή ελληνική). Τέτοια ημέιλ έπαιρνα 5-6 την εβδομάδα μέχρι πριν από κανένα χρόνο. Μετά κόπηκαν και αντικαταστάθηκαν με πολλαπλάσια spam για αγορά προϊόντων και αγαθών. Ο χρόνος κυλά. Η τεχνολογία εξελίσσεται. Τα προβλήματα αλλάζουν όψη.
Δεν ξέρω τι μπορώ να κάνω εγώ προσωπικά και όλοι μας συλλογικά για να περιορίσουμε τα spam, εκτός από υπομονή μέχρι να αντικατασταθούν από την επόμενη μάστιγα των καιρών. Αν έχει κανείς καμιά καλή ιδέα, ας την πει. Θα το ψάξω κι εγώ λίγο παραπάνω, γιατί πλέον έχει φτάσει ο κόμπος στο χτένι. Στο μεταξύ, την επόμενη φορά που είσαστε έτοιμοι να στείλετε ένα ομαδικό ημέιλ σε 50+ άτομα το οποίο έχει ήδη προωθηθεί 10 φορές πριν φτάσει στα χέρια σας, σκεφτείτε αν πραγματικά οι φίλοι σας θα χαρούν να το λάβουν. Κι αν με δείτε στην λίστα των παραληπτών, σας παρακαλώ πολύ πολύ να με λυπηθείτε και να με σβήσετε. Έτσι κι αλλιώς δεν θα το διαβάσω.