Η παραμονή των Χριστουγέννων είναι περίεργη μέρα στην Αγγλία. Οι περισσότεροι παίρνουν άδεια για να είναι με τις οικογένειές τους, και τα μαγαζιά είναι τίγκα στον κόσμο. Όσοι δεν έχουμε άδεια πάμε στο γραφείο με την ησυχία μας και με σχετική άνεση, και όσο είμαστε εκεί περισσότερο χαζολογάμε παρά δουλεύουμε. Συνήθως αγοράζουμε σοκολάτες, μπισκότα και πατατάκια και τρώμε του σκασμού, άλλοι φέρνουν mince pies και christmas crackers, βάζουμε μουσική ή παίζουμε διάφορα κουίζ για να περάσει η ώρα. Οι Άγγλοι τρελαίνονται για κουίζ κι εγώ ως Ελληνίδα τα πάω ιδιαιτέρως καλά στις δύσκολες ερωτήσεις (χεχε). Χθες απάντησα, μεταξύ άλλων, ποια είναι η πρωτεύουσα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, ποιο είναι το νόμισμα της Βουλγαρίας, ποιος ήταν ο πιο διάσημος μαθητής του Σωκράτη, για ποια χαμένη πόλη μίλησε ο Πλάτωνας και ποιο φρούτο χρησιμοποιείται στο Grand Marnier. Μάντεψα επίσης ποιος είπε την φράση "I'm the president of the Unites States and I'm not going to eat any more broccoli", το οποίο δεν το ήξερα, αλλά λόγω της υπέρτατης βλακείας της μάντεψα (και έπεσα διάνα) ότι την είπε ο George W. Bush. Δεν θυμόμουν όμως ποιος είπε το Cogito Ergo Sum (τσκ τσκ τσκ). Δεν πειράζει, το βρήκε ένας συνάδελφος ;-)
Έτσι αφού διασκεδάσαμε εν ώρα εργασίας, μας έδιωξαν κατά τις 2 (τρεις ώρες νωρίτερα από το κανονικό) κι βρήκα ευκαιρία να πάω στα μαγαζιά για τα τελευταία ψώνια. Καλά, δεν μπορώ να σας περιγράψω τι γινόταν! Κόσμος παντού σε κατάσταση αλλοφροσύνης και πολλά πολλά παιδάκια. Αφού δεν τσαλαπάτησα κανένα μέσα στο στριμωξίδι πάλι καλά! Άκουσα ότι στο μεγάλο σούπερ μάρκετ της περιοχής, μία ώρα πριν κλείσει είχε σημειωθεί το αδιαχώρητο, κυριολεκτικά όμως: είχε τόσο κόσμο που έκλεισαν τις πόρτες και δεν άφηναν άλλους πελάτες να μπουν μέσα. Ευτυχώς εγώ πήγα σε ένα από τα μικρά σούπερ μάρκετ αφού έτσι κι αλλιώς δεν πήρα πολλά πράγματα: κάτι γιαουρτάκια, περιοδικά, Baileys με γεύση καραμέλα και μια μαρμελάδα κεράσι. Ήδη πολλά ράφια είχαν αδειάσει. Ούτε επιστράτευση να είχαμε (φτου φτου μακριά από εμάς).
Στις 4 μμ που έφυγα από το εμπορικό κέντρο, τα μαγαζιά έκλειναν, άκουγες παντού Merry Christmas καθώς οι μαγαζάτορες και οι πωλητές αποχαιρετούσαν τους τελευταίους πελάτες, και γενικά η ατμόσφαιρα ήταν πολύ χαρμόσυνη αλλά και βιαστική. Να πάνε όλοι στα σπίτια τους, να αρχίσουν τις ετοιμασίες. Έρχονται Χριστούγεννα! Στο μεταξύ τα μαγαζιά ετοιμάζονταν για τις εκπτώσεις που θα αρχίσουν στις 26 ή 27 Δεκεμβρίου με πολύ μεγάλες (απ' ό,τι λένε) μειώσεις των τιμών, μιας και η αγορά δεν πήγε καλά την περίοδο πριν τα Χριστούγεννα. Οι εκπτώσεις αυτές είναι οι μεγαλύτερες του χρόνου και τα μαγαζιά ανοίγουν από νωρίς (6-7 το πρωί) ενώ πολύς κόσμος στήνεται στην ουρά 1-2 ώρες πριν για να προλάβει τις καλύτερες ευκαιρίες. Μερικοί μάλιστα παίρνουν υπνόσακους και κοιμούνται έξω από το αγαπημένο τους μαγαζί προκειμένουν να μπουν μέσα πρώτοι. Ή είσαι σοβαρός καταναλωτής ή δεν είσαι ;-)

Ακόμα όμως είναι παραμονή Χριστουγέννων, οι εκπτώσεις αργούν και η ώρα αυτή, που κλείνουν τα μαγαζιά και πάνε όλοι σπίτια τους, έχει μια περίεργη ποιότητα. Σα να κλείνει ένας διακόπτης και μέσα σε μια στιγμή περνάμε από την υπερ-καταναλωτική βαβούρα στην οικογενειακή... χμμμ ηρεμία θα έλεγα, αλλά υποθέτω ότι για όσους έχουν παιδιά ή πολλούς συγγενείς στο σπίτι, η βαβούρα συνεχίζεται και αφού κλείσουν τα μαγαζιά. Τέλος πάντων, εμείς δεν είχαμε ούτε το ένα, ούτε το άλλο, οπότε περάσαμε πολύ ήρεμα το βράδυ. Συνήθως τέτοια μέρα στολίζουμε το σπίτι, αλλά αφού ήταν ήδη έτοιμο, το ρίξαμε στο Star Trek (είχε αφιέρωμα η τηλεόραση) και στον ύπνο.
Στις 11 το βράδυ πήγαμε εκκλησία στην Αγγλικανική της γειτονιάς μας. Η λειτουργία στην Αγγλικανική εκκλησία είναι τελείως διαφορετική από την ορθόδοξη. Κατ' αρχήν στην ενορία μας έχουμε γυναίκα-ιερέα, και χθες έτυχε όλοι οι βοηθοί ιερείς να είναι γυναίκες, οπότε από αυτή την άποψη ήταν διαφορετικά. Οι αγγλικανικές εκκλησίες μέσα είναι πολύ λιτές, με βιτρό στα παράθυρα, αλλά χωρίς πολλές εικόνογραφίες, αγάλματα κ.λπ. Αλλά η βασική διαφορά είναι ότι η λειτουργία γίνεται σε απλή γλώσσα, με συμμετοχή του κόσμου, που παρακολουθεί καθιστός χωρίς να χαζεύει, να πιάνει κουβέντα με τον διπλανό κ.λπ.
Στην αρχή όταν μπαίνεις στην εκκλησία σου δίνουν ένα φυλλάδιο που γράφει όλη τη λειτουργία, εκτός από το κύρηγμα του ιερέα, και ένα βιβλίο με ύμνους. Ψάλτες δεν έχει, αλλά όλοι οι πιστοί μαζί σηκώνονται όρθιοι και ψέλνουν τους ύμνους, όπως όλοι μαζί διαβάζουν το Πάτερ Ημών και όλες τις προσευχές. Στο φυλλάδιο της λειτουργίας, τα έντονα γράμματα (bold) υποδεικνύουν τα σημεία που μιλάνε οι πιστοί.

Στις Αγγλικανικές εκκλησίες δεν υπάρχει τέμπλο, και η Θεία Κοινωνία ετοιμάζεται μπροστά σε όλους, δηλαδή βλέπεις την ιερέα όταν ευλογεί το ψωμί και το κρασί. Όσοι θέλουν να κοινωνήσουν σηκώνονται με τη σειρά, παίρνουν πρώτα ψωμί και μετά πίνουν μια γουλιά κρασί από ένα μεγάλο ασημένιο ποτήρι. Οι Αγγλικανοί ιερείς καλούν όλους τους Χριστιανούς να κοινωνήσουν, ανεξάρτητα από το δόγμα, και όσοι δεν είναι σίγουροι αν θέλουν να κοινωνήσουν μπορούν να σηκωθούν κρατώντας το φυλλάδιο με τη λειτουργία στο χέρι (για να ξεχωρίζουν) και αντί να τους δώσουν ψωμάκι, τους διαβάζουν μια ειδική ευχή.
Σε κάποιο σημείο της λειτουργίας, σηκωνόμαστε όλοι και "δίνουμε ένα σήμα αγάπης" στους διπλανούς μας, δηλαδή τους χαιρετάμε λέγοντάς τους "peace be with you". Στο τέλος της λειτουργίας τραγουδάμε ένα χριστουγεννιάτικο τραγούδι. Με την παλιά ιερέα που είχαμε (μια τρελή Αμερικανίδα) τραγουδούσαμε το We Wish You a Merry Christmas, ενώ η καινούρια είναι πιο παραδοσιακή και μας έβαλε να πούμε ένα που λέγεται The Virgin Mary had a baby boy. Στο τέλος της λειτουργίας πρόσφερε γλυκά (φυσικά mince pies), τσάι και χυμούς, και μας ευχήθηκε στον καθένα προσωπικά Καλά Χριστούγεννα.
Το καλύτερο απ' όλα (εκτός από τους ύμνους και τα mince pies) ήταν το κύρηγμα, το οποίο είχε σαν κεντρικό θέμα την ελπίδα. Ξεκίνησε λέγοντας πώς όταν πάμε στην εκκλησία πάμε επειδή ελπίζουμε σε κάτι. Όμως ο Θεός δεν εκπληρώνει απλά τις επιθυμίες μας αλλά μας δίνει τη φώτιση και τη δύναμη να τις εκπληρώσουμε μόνοι μας, και κυρίως να βρούμε τρόπους να τις εκπληρώσουμε που να μας είναι προσιτοί. Δηλαδή να μην κοιτάμε μακριά αλλά δίπλα μας, όπως στην ιστορία της γεννήσεως του Χριστού, που σε μια απέραντη ρωμαϊκή αυτοκρατορία, το σημαντικό γεγονός συνέβη στη μικρή πόλη της Βηθλεέμ, εκεί που δεν το περίμενε κανείς. Σαν παράδειγμα έδωσε την προστασία του περιβάλλοντος, που είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα, και χρειάζεται όχι μόνο τα μεγάλα συνέδρια με τους αρχηγούς των κρατών, αλλά και την προσωπική μας συνδρομή. Βλέπετε η ενορία μας συνεργάζεται με ένα σχολείο και με μια περιβαλλοντική ομάδα για τον καθαρισμό των πάρκων της περιοχής, κάνοντας τα λόγια πράξη.
Να δεις τι δεν μου θυμίζει αυτό το σκηνικό... τι δεν μου θυμίζει...
Λίγο μετά τα μεσάνυχτα, αφού τελείωσε η λειτουργία, γυρίσαμε σπίτι και φάγαμε σούπα που είχαμε ετοιμάσει από πριν. Αυτό δεν είναι μέρος της παράδοσης, αλλά δικιά μου έμπνευση επειδή χθες είχε πολύ κρύο. Πάντως πρέπει να ομολογήσω ότι το σκηνικό θύμιζε *λίγο* Πάσχα ;-)