Έρχονται φαντάσματα

Σε λίγες μέρες θα γιορτάσουμε τo Halloween, και σκέφτηκα να γράψω δυο λόγια σχετικά. Το Halloween έχει τις ρίζες του σε μια παλιά Κέλτικη γιορτή που λέγεται Samhain (προφ. Σόουιν) και γιορταζόταν στην Ιρλανδία και τη Βρετανία την τελευταία μέρα του Οκτωβρίου, με το τέλος του θερισμού. Τον 19ο αιώνα, Κέλτες (Ιρλανδοί και Σκωτσέζοι) μετανάστες μετέφεραν την παράδοση αυτή στην Αμερική, όπου διαδόθηκε και επεκτάθηκε.


Η λέξη Halloween (ή σωστότερα Hallowe'en) προέρχεται από το All-Hallow-Even, που σημαίνει παραμονή της γιορτής των Αγίων Πάντων (All Hallows). Η μέρα των Αγίων Πάντων γιορτάζεται από την Δυτική εκκλησία την 1η Νοεμβρίου, και μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα περίπου οι εορτασμοί άρχιζαν από την προηγούμενη, δηλαδή στις 31 Οκτωβρίου, που ήταν η γιορτή του Samhain, μέρα κατά την οποία οι παγανιστές πίστευαν ότι τα πνεύματα επικοινωνούσαν με τους ζωντανούς. Οι Κέλτες γιόρταζαν το Samhain με φωτιές και μασκαρέματα για να πετύχουν τον εξευμενισμό των κακών πνευμάτων. Παλαιότερα, όταν οι Ρωμαίοι είχαν φτάσει στις Κέλτικες περιοχές ως κατακτητές, οι Ρωμαϊκές γιορτές των νεκρών, και οι εορτασμοί προς τιμήν της θεάς Πομόνας, που σύμβολό της ήταν το μήλο, ενσωματώθηκαν σιγά-σιγά στα Κέλτικα έθιμα του Samhain.


Έτσι, με το πέρασμα των χρόνων και μια μικρή βοήθεια από την Hallmark, δημιουργήθηκε η γιορτή του Halloween όπως την ξέρουμε σήμερα: μασκαρέματα, κολοκύθες σμιλεμένες σαν φαντάσματα και παιχνίδια με μήλα (το κατεξοχήν φρούτο της εποχής), όπως το apple bobbing, για το οποίο σας έχω ξαναπεί εδώ, ή το apple snapping (δείτε τη φωτογραφία με το κοριτσάκι). Τα χρώματα του Halloween είναι το πορτοκαλί και το μαύρο. Το πορτοκαλί συμβολίζει τις σοδειές και το μαύρο τους νεκρούς. Οι μασκαράδες ντύνονται φαντάσματα, δράκουλες, τέρατα ή μάγισσες, αν και στις μέρες μας κυκλοφορούν διάφορες στολές, ειδικά για τα μικρά παιδιά (οι πριγκήπισσες του Disney και ο Superman έχουν πολύ μεγάλη πέραση).


Μια πολύ διαδεδομένη συνήθεια είναι το trick-or-treating, όπου ομάδες μασκαρεμένων παιδιών πάνε από σπίτι σε σπίτι, χτυπάνε τα κουδούνια και ρωτάνε: Trick or Treat? (να σας τρομάξουμε ή θα κεράσετε?). Αν αυτός που ανοίξει την πόρτα δεν έχει κάτι για κέρασμα, τότε τα παιδιά (ντυμένα φαντάσματα, μάγισσες κ.λπ.) φωνάζουν μπουυυυυυυ και άλλα τέτοια τρομακτικά. Φυσικά όλοι πλέον έχουν ένα κέρασμα πρόχειρο, συνήθως κάτι σοκολατένιο, μερικούς ξηρούς καρπούς, ένα γλυκό ή ένα μήλο.


Όλα αυτά γίνονται περισσότερο σε Ιρλανδία, Σκωτία και Αμερική, ενώ στην Αγγλία το Halloween είναι γιορτή "εισαγόμενη" που γιορτάζεται (όσο γιορτάζεται) κυρίως λόγω καταναλωτισμού. Τα μαγαζιά στολίζονται με κολοκύθες και πουλάνε μαύρα κωνικά καπέλα, τρομακτικές μάσκες αλά Scary Movie, παιδικές αποκριάτικες στολές, γλυκά σε σχήμα κολοκύθας και σοκολατάκια τυλιγμένα σαν φαντάσματα, ενώ μερικά παιδιά πάνε σε σπίτια φίλων και γνωστών για trick-or-treating, αλλά όχι με τόσο σθένος όπως στην Αμερική.

Στην Αγγλία, οι περισσότερες παραδόσεις του Halloween έχουν μεταφερθεί σε μια άλλη γιορτή που λέγεται Guy Fawkes Night και γιορτάζεται στις 5 Νοεμβρίου με φωτιές και πυροτεχνήματα, και για την οποία θα σας πω αναλυτικότερα μέσα στην εβδομάδα.